W poniedziałek, 13 maja, wokół wyspy Bornholm rozpoczęły się największe na Bałtyku manewry ratownicze pod kryptonimem Baltic Sarex 2013. W ćwiczeniu uczestniczy ponad 40 jednostek pływających oraz samolotów i śmigłowców z 9 państw. Polska Marynarka Wojenna skierowała do ćwiczenia okręt ratowniczy ORP „Zbyszko”, śmigłowiec ratowniczy Mi-14PŁ/R oraz Brzegową Grupę Ratowniczą. Manewry zakończą się w piątek, 17 maja.
Na Bałtyku, każdej doby przebywa od 2500 do 3000 jednostek, co sprawia, że akwen ten należy do jednych z najbardziej zatłoczonych na świecie. Powoduje to duże prawdopodobieństwo występowania różnych incydentów zagrażających bezpieczeństwu użytkowników morza. Statystycznie rocznie na Bałtyku dochodzi do około 120 wypadków. Powyższa sytuacja wymaga od międzynarodowych sił ratowniczych utrzymania ciągłej gotowości do reagowania w sytuacjach zagrożenia życia na morzu. Doskonaleniu procedur i współpracy flot wielu państw w celu zapewnienia jak najwyższego poziomu bezpieczeństwa służą właśnie takie ćwiczenia jak BALTIC SAREX.
W trakcie tegorocznej edycji ćwiczenia, okręt ratowniczy ORP „Zbyszko” wejdzie w skład jednej z nawodnych grup ratowniczych. Głównym zadaniem załogi okrętu będzie poszukiwanie i ratowanie rozbitków oraz udzielanie pomocy uszkodzonym jednostkom, które toną, utraciły sterowność, lub na których wybuchł pożar. Załoga polskiego okrętu, który wyposażony jest w komorę dekompresyjną, przećwiczy także udzielanie pomocy osobom poszkodowanym w wypadkach nurkowych. Działania ratownicze prowadzone z okrętu wspierać będą nurkowie Brzegowej Grupy Ratowniczej.
Zadaniem załogi śmigłowca ratowniczego Mi-14 PŁ/R będzie prowadzenie poszukiwań rozbitków z powietrza. Załoga śmigłowca będzie podejmować rozbitków, udzielać im pomocy medycznej oraz transportować na jednostki ratownicze lub do brzegowych ośrodków ratunkowych. Załoga śmigłowca przećwiczy także udzielanie pomocy uszkodzonym jednostkom, na które przerzucać będzie grupy przeciwawaryjne.
Założeniem ćwiczenia jest stworzenie jak największej realności wydarzeń. Dlatego załogi nie będą wiedziały kiedy i do jakiego konkretnie zadania zostaną wezwane. Muszą być w gotowości na prowadzenie wszystkich możliwych zadań, podobnie do sytuacji kiedy przebywają w faktycznym dyżurze SAR (Search and Rescue). Zakłada się także przeprowadzenie tak dużej ilości ćwiczebnych akcji ratowniczych, aby każda z jednostek nawodnych mogła kilkakrotnie przećwiczyć dowodzenie działaniami ratowniczymi.
Najważniejszą i jednocześnie najbardziej skomplikowaną częścią ćwiczenia będzie symulacja katastrofy masowej, kiedy pomocy potrzebować będą setki ludzi ze statku pasażerskiego. Taka operacja wymagać będzie zgrania międzynarodowych sił i koordynacji działań w ratowaniu rozbitków, którzy wypadli za burtę oraz tych, którzy znajdują się jeszcze na pokładzie tonącego i płonącego statku.
BALTIC SAREX jest corocznym, największym na Bałtyku i jednym z największych w Europie, międzynarodowym ćwiczeniem ratowniczym organizowanym w ramach Partnerstwa dla Pokoju, zgodnie ze standardami IMO (International Maritime Organisation) oraz Międzynarodowej Organizacji Lotnictwa Cywilnego ICAO (ang. International Civil Aviation Organisation). Biorą w nim udział wojskowe i cywilne służby ratownicze. Zasadniczym celem ćwiczenia jest doskonalenie współpracy międzynarodowej w działaniach na rzecz ratowania życia na morzu.
ORP Zbyszko jest okrętem ratowniczym przeznaczonym do prowadzenia prac podwodnych, wykonywania zadań nurkowych oraz poszukiwawczo-ratowniczych. Jednostka jest przystosowana do ratowania życia ludzkiego na morzu. W składzie załogi znajduje się grupa nurków, mogąca prowadzić wszelkie prace podwodne do głębokości 45 m. ORP „Zbyszko” może udzielać pomocy poszkodowanym w wypadkach na morzu. Dodatkowo w razie potrzeby może udzielać pomocy jednostkom zagrożonym pożarem. Jest w stanie zasilać w energię elektryczną jednostki pozbawione wskutek awarii własnego źródła zasilania (na czas przeprowadzenia naprawy przez specjalistów z okrętowej grupy ratowniczej). ORP „Zbyszko” może ściągać z mielizny i holować uszkodzone jednostki o wyporności maksymalnej do 1000 ton. Okręt jest wyposażony w sprzęt łączności pozwalający mu w czasie wykonywanych zadań na współpracę i koordynację akcji ze śmigłowcami wojskowych i cywilnych służb ratowniczych. Załoga okrętu trenuje zgrywanie działania z cywilnymi służbami ratownictwa (SAR) podczas wspólnych ćwiczeń na morzu. Bierze również udział w międzynarodowych ćwiczeniach morskich oraz sympozjach poświęconych zapewnieniu bezpieczeństwa na Morzu Bałtyckim. ORP „Zbyszko” bierze udział w ćwiczeniach ratowniczych oraz zabezpiecza manewry organizowane w ramach MW RP, również międzynarodowe, takie jak: BALTIC SAREX, SMER/MEDEX, PIRANIA, REKIN, BALSTAR, czy też BALTOPS. Okręt wchodzi w skład dywizjonu Okrętów Wsparcia, 3 Flotylli Okrętów w Gdyni.
Mi-14PŁ/R to śmigłowiec przeznaczony do wykonywania zadań poszukiwawczo - ratowniczych nad wodą i lądem, w zróżnicowanych warunkach atmosferycznych, w dzień i w nocy. Podnoszenie rozbitków na jego pokład może odbywać się za pomocą pasów, kosza lub noszy. Śmigłowce te mogą również wodować i podjąć rozbitków bezpośrednio z powierzchni wody. PŁ/R przystosowany jest do transportu 19 poszkodowanych (lub dziewięciu w pozycji leżącej). W przypadku większej ilości poszkodowanych na pokład może zabrać dodatkowo tratwy ratunkowe. Tratwa ratunkowa, zależnie od jej typu, może pomieścić od 6 do 8 osób. Dwie tego typu maszyny znajdują się na wyposażeniu 44. Bazy Lotnictwa Morskiego. Na stałe bazują na lotnisku w Darłowie. Ich załogi, na przemian z załogami śmigłowców W-3RM „Anakonda”, pełnią całodobowe dyżury w krajowym systemie ratownictwa morskiego i lotniczego.
Brzegowa Grupa Ratownicza (BGR) przeznaczona jest do prowadzenia samodzielnych działań ratowniczych na obszarach morskich oraz śródlądowych. Uczestniczy w akcjach ratowniczych i udziela pomocy jednostkom pływającym, które weszły na mieliznę. Prowadzi samodzielne prace podwodne do głębokości 50 metrów na obszarach morskich oraz wodach śródlądowych. Marynarze BGR współdziałają z innymi rodzajami Sił Zbrojnych i instytucjami, zarówno wojskowymi jak i cywilnymi. Uczestniczą w likwidacji klęsk żywiołowych, współdziałają z jednostkami pływającymi i śmigłowcami. Wyposażenie BGR stanowi m.in. komora dekompresyjna, łodzie motorowe, sprzęt nurkowy i ratowniczy.
