W tym roku przypada 230. rocznica uchwalenia Konstytucji 3 maja. Powszechnie przyjmuje się, że była to pierwsza w Europie i druga na świecie spisana konstytucja. Jej twórcom przyświecała chęć likwidacji wad ustrojowych Rzeczypospolitej i reforma systemu politycznego.
Projekt konstytucji przygotował król Stanisław August Poniatowski i przedstawiciele stronnictwa patriotycznego, w tym Stanisław Małachowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołątaj. Autorzy polskiej konstytucji czerpali inspirację z filozofii europejskiego oświecenia i konstytucji amerykańskiej, uchwalonej w 1787 roku.
Konstytucja 3 maja ustanawiała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. Zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną i znacząco ograniczyła przywileje szlacheckie, przede wszystkim zrywając z liberum veto i wprowadzając zasadę głosowania większością.
– Uchwalenie konstytucji miało zapoczątkować wprowadzanie kolejnych reform zmierzających do wzmocnienia państwa. Niestety, część magnatów przeciwnych zmianie ustroju w 1792 r. zawiązała spisek, zwany konfederacją targowicką. Wybuchła wojna w obronie konstytucji, w której wojsko polskie zostało pokonane przez armię rosyjską, wspierającą targowiczan. Ostatecznie król przyłączył się do konfederacji, a wielu reformatorów opuściło kraj i udało się na emigrację. Rok później nastąpił II rozbiór Polski – czytamy na oficjalnej stronie samorządu województwa pomorskiego.
Już w 1791 roku 3 maja został uznany za święto. W czasie zaborów nie można jednak było go obchodzić. Pamięć o konstytucji, mimo to, pomagała podtrzymywać polskie dążenia do niepodległości. Po jej odzyskaniu rocznica Konstytucji 3 maja została ustanowiona przez Sejm najważniejszym świętem państwowym.
