Kluczowe zmiany w nowym ładzie – skala podatkowa i kwota wolna od podatku

Hasło „Polski Ład” jest już znane większości osób i podatników. Prawie wszyscy widzą, że czekają nas duże zmiany w zakresie prawa i podatków, jednak nie zawsze zdają sobie sprawę jakie. Nowelizacja jest dość obszernym aktem prawnym (składającym się z ponad dwustu stron), nic więc dziwnego, że osoby nie zajmujące się na co dzień pracą z tego typu dokumentami mogą mieć problem ze zrozumieniem całości tych regulacji oraz jej skutków. Do najważniejszych zmian w przepisach należą zmiany skali podatkowej oraz zmiany w zakresie kwoty wolnej od podatku.

Zmiany w skali podatkowej

Jedną z podstawowych reguł prawa podatkowego w Polsce jest możliwość opodatkowania na tak zwanych zasadach ogólnych skali podatkowej. W obecnym brzmieniu Ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.) zasady funkcjonowania skali podatkowej zostały opisane w formie tabeli w art. 27. Zgodnie z nim podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 29-30f, pobiera się od podstawy jego obliczenia według następującej skali: w przypadku podstawy obliczenia podatku w złotych do 85 528 złotych podatek wynosi 17% minus kwotę zmniejszającą podatek, natomiast przy podstawie obliczenia podatku w złotych ponad 85 528 złotych podatek wynosi 14 539 zł 76 gr +32% nadwyżki ponad 85 528 zł minus kwota zmniejszająca podatek.

Po wprowadzeniu zmian Polski Ład zgodnie z projektem Ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw w art 27 ust. 1 skala otrzymuje brzmienie: podstawa obliczenia podatku w złotych do 120 000 oznacza podatek w wysokości 17% minus kwota zmniejszająca podatek 5 100 zł, natomiast przy podstawie obliczenia podatku w złotych ponad 120 000 zł podatek wynosi 15 300 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł.

Zgodnie z tymi regulacjami pozostały dwa podstawowe progi podatkowe, podatek w pierwszym progu wynosi tak samo 17 %, natomiast w drugim progu podatkowym odpowiednio 32%. Zasadniczą różnicą jest natomiast zamiana wysokości granicy pomiędzy progami podatkowymi, w reformie nowy Ład, która z 85 528 złotych zostaje przesunięta do 120 000 zł.

Zmiany w zakresie kwoty wolnej od podatku

Kolejną bardzo doniosłą zmianą są reformy, które Polski Ład wprowadza w zakresie kwoty wolnej od podatku. Aktualne brzmienie przepisów wskazywało, w ust. 1a art. 27 ustawy podatek dochodowy od osób fizycznych, że kwota zmniejszająca podatek odliczana w obliczeniu rocznym podatku wynosi różne kwoty dla różnych podstaw obliczenia podatku. Tak funkcjonowały, aż cztery grupy kwoty zmniejszającej podatek. Zgodnie z projektem nowy Ład przepis ten uchyla się w całości, a kwota wolna od podatku wskazana jest wprost w tabeli skali (jak opisano wyżej).

Wyciąg z przepisów (aktualne brzmienie ustawy o PIT):

1a. Kwota zmniejszająca podatek, o której mowa w ust. 1, odliczana w rocznym obliczeniu podatku, o którym mowa w art. 34 ust. 7, lub w zeznaniu, o którym mowa w art. 45 ust. 1, wynosi:

1) 1360 zł - dla podstawy obliczenia podatku nieprzekraczającej kwoty 8000 zł;

2) 1360 zł pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 834 zł 88 gr × (podstawa obliczenia podatku - 8000 zł) ÷ 5000 zł - dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 8000 zł i nieprzekraczającej kwoty 13 000 zł;

3) 525 zł 12 gr - dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 13 000 zł i nieprzekraczającej kwoty 85 528 zł;

4) 525 zł 12 gr pomniejszone o kwotę obliczoną według wzoru: 525 zł 12 gr × (podstawa obliczenia podatku - 85 528 zł) ÷ 41 472 zł - dla podstawy obliczenia podatku wyższej od 85 528 zł i nieprzekraczającej kwoty 127 000 zł.