Zarówno brak opadów, jak i gwałtowne deszcze stanowią zagrożenie dla terenów rolnych i obszarów zurbanizowanych. Dlatego tak istotne jest zatrzymywanie wody w miejscu gdzie ona spada. Można to osiągnąć nie tylko przez tworzenie zbiorników, oczek wodnych, stawów, ale również przez zalesianie nieużytków i ochronę miejskich terenów zielonych.
Wspólne działania na rzecz małej retencji
Kompleksowe podejście do retencjonowania wody to szukanie rozwiązań w każdym możliwym miejscu. W ciągu ostatniej dekady, na obszarze gmin zrzeszonych w Komunalnym Związku Gmin „Dolina Redy i Chylonki" zrealizowano liczne inwestycje wspierające retencję wód.
Jedną z nich jest odtworzenie Potoku Wiczlińskiego w Gdyni. W ramach zadania powstały zbiorniki retencyjne i odpowiednie przepusty wraz z infrastrukturą rekreacyjną umożliwiającą spacery w ładnym otoczeniu. Warto wykorzystywać każdą powierzchnię do małej retencji: dachy, ściany czy ogrodzenia. Patrząc z lotu ptaka można dostrzec zielone dachy na Gdyńskim Centrum Filmowym czy na hali sportowej Gdynia Arena.
Gmina Kosakowo
Gdynia
Rumia
Gmina Wejherowo
Staw Sopot
Wejherowo
Reda
Gmina Szemud
W gminie Kosakowo na jednym z osiedli utworzono cały system składający się z ogrodów deszczowych, zbiorników przelewowych, oczek wodnych, niecek terenowych, rowów infiltracyjnych czy też rozszczelnionych krawężników. Dzięki temu osiedle samodzielnie zagospodarowuje wodę opadową.
Budowa węzła integracyjnego przy dworcu kolejowym w Redzie była przemyślaną inwestycją. Pod parkingiem znajduje się 112 komór rozsączająco-drenażowych, które rozprowadzają deszczówkę do gruntu. Zmodernizowano także Miejski Park Rodzinny w Redzie, aby jak najwięcej wody zatrzymywać na jego terenie.
Szkoła Podstawowa nr 7 w Rumi może pochwalić się przekształceniem betonowego niegdyś dziedzińca w zielone patio zagospodarowanego w części na tzw. suchy ogród deszczowy. Gromadzone wody opadowe wspomagają wzrost roślin, a sama zieleń stanowi biologiczny zbiornik wody. Na stadionie MOSiR w Rumi zastosowano system podziemnego odprowadzania, retencjonowania oraz powierzchniowego rozsączania wód deszczowych.
W Sopocie w Parku Północnym na końcu odkrytego koryta Potoku Grodowego powstała studnia czerpna. Wodą ze studni zasilany jest cały system nawadniający pobliską roślinność. Na terenie Kamiennego Potoku zmodernizowano staw Obodrzyców, a na parkingu leśnym w Sopocie woda deszczowa wchłaniana jest przez odpowiednio przygotowane miejsca postojowe.
W Wejherowie na terenie Powiatowego Zespołu Szkół nr 2, a także przy Bibliotece Powiatowej, również zastosowano nawierzchnie parkingowe biologicznie czynne. Park Miejski im. A. Majkowskiego poprzez swą dużą powierzchnię z bujną roślinnością oraz oczkami wodnymi, kanałami lub nieckami, zwiększa potencjał retencyjny miasta. Przy okazji jest to piękne miejsce do czynnej rekreacji.
Na terenie gminy Szemud czy gminy Wejherowo mamy liczne zadrzewienia śródpolne oraz obszary zalesione działające jak naturalne zbiorniki retencjonujące wodę. Chronione są obszary torfiaste - cenne przyrodniczo miejsca i ważny element naturalnej retencji wód. Istotne są także melioracje. Przykładem może być Spółka Wodna "Kniewo", która zajmuje się utrzymaniem w dobrym stanie technicznym systemów melioracyjnych wsi Kniewo i Zelewo na terenie gminy Wejherowo. Ich działania nie tylko wspierają retencję wody, ale również chronią przed powodzią.
Te i wiele innych przykładów działań można zobaczyć w filmie Komunalnego Związku Gmin „Dolina Redy i Chylonki” pt. „Uwaga: zmiana klimatu! Odc. 1. Retencja wody”. Zachęcamy do obejrzenia filmu, który dostępny jest bezpłatnie w serwisie - YouTube.
Liczy się każda kropla!
We własnym gospodarstwie domowym możemy wykorzystać np. deszczówkę. Przeciętnie przyjmuje się, że z dachu o powierzchni 120 m² w ciągu deszczu trwającego 20 minut można zebrać ok. 360 litrów deszczówki i tym samym oszczędzać wodę pobieraną z wodociągu. Jej zagospodarowanie zmniejsza ryzyko podtopień, powodzi i suszy. Dodatkowo odciąża kanalizację deszczową.
Co jeszcze możemy zrobić?
Jest wiele małych sposobów, aby racjonalnie korzystać z wody i chronić jej zasoby:
a) oszczędzajmy wodę w domu i ogrodzie,
b) zbierajmy deszczówkę,
c) zakładajmy oczka wodne, stawy lub ogrody deszczowe,
d) minimalizujmy powierzchnie nieprzepuszczalne dla wody,
e) zastępujmy trawniki łąkami kwietnymi,
f) jeżeli mamy trawnik – ograniczajmy częstotliwość koszenia,
g) chrońmy obszary naturalnej retencji jak mokradła czy torfowiska,
h) zakładajmy pasaże roślinne (drzewa i krzewy), które mogą stanowić zwarty pas ochronny na obrzeżach działki, przy drogach, na miedzach,
i) jeśli to możliwe zalesiajmy nieużytki.
Planując różnorodne przedsięwzięcia, warto zapoznać się z możliwością dofinansowania z funduszy rządowych lub samorządowych. Bądźmy aktywni!
Materiał opracowany przez Komunalny Związek Gmin „Dolina Redy i Chylonki”, www.kzg.pl.
