Masakra Gdyńska to jedno z najważniejszych i jednocześnie najtragiczniejszych wydarzeń w powojennej historii Polski. 17 grudnia 1970 r. w Gdyni zginęło 18 osób (13 przy Gdyni Stoczni, 5 na ulicach). Najmłodszy z poległych miał 15 lat, najstarszy 34. Pogrzeby odbywały się nocą 19 grudnia, przy świetle reflektorów z wozów milicyjnych.
17 grudnia 1970 r. w Gdyni:
00:00 - do Stoczni im. Komuny Paryskiej wkraczają oddziały wojskowe.
04:30 - na stację SKM Gdynia Stocznia wjeżdżają pierwsze pociągi.
05:15 - na skrzyżowaniu ulic Polskiej, Czechosłowackiej i Marchlewskiego wojskowy gigantofon nadaje komunikat o zawieszeniu pracy w Stoczni im. Komuny Paryskiej do odwołania. Dowódca ochrony stoczni i portu apeluje o powrót do domów. Pociągi SKM ciągle przywożą nowe grupy.
05:30 - na stacji SKM Gdynia Stocznia gromadzi się już 3 tys. osób. Pociągi SKM dojeżdżają już tylko do dworca Gdynia Główna.
05:50 - mieszkańcy hotelu robotniczego Stoczni im. Komuny Paryskiej przy ul. Śląskiej udają się w kierunku Śródmieścia. Grupy zgromadzone w rejonie Dworca Głównego kierują się w stronę stoczni.
06:00 - przy stacji SKM Gdynia Stocznia tłum napiera na pojazdy wojskowe. Pada strzał armatni z czołgu. Oddziały milicji i wojska otwierają ogień. Według ustaleń prokuratury śmierć poniosło 10 osób.
06:15 - tłum wypiera oddziały milicji z pomostu nad stacją SKM Gdynia Stocznia.
06:20 - tłum 3 tys. osób atakuje siedzibę prokuratury przy pl. Konstytucji. Otoczone są czołgi przed Dworcem Głównym.
06:35 - do akcji rozpraszania tłumów zostają włączone śmigłowce. Zrzucane są z nich petardy, świece dymne i gaz łzawiący, według zeznań świadków również oddawano z nich strzały do ludzi na dole.
06:45 - zostaje wstrzymany ruch pociągów SKM w Gdyni. Pociągi z Wejherowa docierają tylko do stacji Gdynia Chylonia, pociągi z Gdańska - do stacji Sopot.
06:50 - tłum zgromadzony na przystanku SKM Gdynia Stocznia zatrzymuje pociąg osobowy do Pucka. Uzbrojony mężczyzna oddaje strzały w kierunku wojska i milicji.
06:55 - na pl. Konstytucji formuje się pochód, który udaje się pod KM MO. Drugi pochód udaje się pod Prezydium MRN.
07:20 - z „Dalmoru" wyrusza pochód, który udaje się pod Dworzec Główny. Pochód udający się pod Prezydium MRN rozrasta się do tysiąca osób.
07:30 - tłum na stacji SKM Gdynia Stocznia atakuje odziały wojska. Pomost nad stacją zostaje podpalony w trzech miejscach. Na ul. Czerwonych Kosynierów gromadzi się pochód 500 osób, który udaje się w kierunku Śródmieścia.
07:45 - pierwszy pochód dociera pod Prezydium MRN, budynek zostaje obrzucony kamieniami.
08:05 - pod Prezydium MRN gromadzi się 5 tys. osób. Oddziały milicji spychają demonstrantów w rejon stacji SKM Gdynia Wzgórze Nowotki. Pochód 2,5 tys. osób mija KM PZPR.
08:30 - od strony ul. Świętojańskiej pod Prezydium MRN przybywa kolejne 2,5 tys. demonstrantów. Oddziały milicji zostają wyparte spod Prezydium MRN. Demonstranci chcą zająć stację benzynową przy ul. Świętojańskiej. Oddziały milicji i wojska otwierają ogień.
09:00 - karetki odwożą ofiary zamieszek spod Prezydium MRN.
09:25 - od strony ulic Marchlewskiego i Polskiej, w rejon stacji SKM Gdynia Stocznia, nadciąga 3 tys. osób. Tłum naciera na oddziały wojska i milicji, które używają broni. Według ustaleń prokuratury giną 3 osoby.
09:30 - oddziały milicji i wojska rozpraszają tłum przed Prezydium MRN. Demonstranci wycofują się w rejon stacji SKM Gdynia Wzgórze Nowotki i kościoła franciszkanów.
09:35 - na ul. Czerwonych Kosynierów formuje się kolejny pochód, który zmierza pod Prezydium MRN. Na drzwiach zostaje ułożone ciało Zbigniewa Godlewskiego. Został uwieczniony w napisanym wkrótce po wydarzeniach wierszu jako „Janek Wiśniewski".
10:00 - na ul. 10 Lutego zbiera się pochód 70 uczniów z transparentem „Krew Dzieci". Zostają rozproszeni przez oddział milicji przy skwerze Kościuszki.
10:35 - pod Prezydium MRN dociera pochód 300 osób z ciałem Zbigniewa Godlewskiego. Tłum naciera na Prezydium MRN. Demonstranci zatrzymują pociągi.
10:40 - ruch pociągów zostaje ponownie wstrzymany.
11:00 - żołnierze Marynarki Wojennej zabierają ciało Zbigniewa Godlewskiego sprzed Prezydium MRN.
12:00 - ulicami Świętojańską i Władysława IV pod Prezydium MRN zmierzają kolejne pochody, łącznie 500 osób.
12:40 - oddziały wojska i milicji wypierają demonstrantów z rejonu Prezydium MRN. Na torach przy stacji SKM Gdynia Wzgórze Nowotki zbiera się grupa tysiąca osób.
13:15 - grupa 300 osób próbuje zdobyć samochody w garażach KM MO, inna grupa atakuje Komisariat II MO na Wzgórzu Nowotki.
13:20 - przy stacji SKM Gdynia Wzgórze Nowotki zatrzymuje się pociąg, który gwizdem zagłusza wezwania do rozejścia się.
13:25 - demonstranci na ul. Świętojańskiej zajmują dwie ciężarówki, które puszczają w kierunku kordonu wokół Prezydium MRN. Milicjanci przepuszczają ciężarówki bez szkody.
13:50 - Służba Bezpieczeństwa poleca zabezpieczyć konsulaty, zwłaszcza radziecki, w sposób nie wzbudzający podejrzeń.
14:00 - na ul. Świętojańskiej zbiera się kolejny pochód, zostaje jednak rozproszony przez oddziały milicji przy ul. Traugutta.
15:00 - oddziały milicji wypierają demonstrantów z rejonu stacji SKM Gdynia Wzgórze Nowotki w kierunku ul. Kieleckiej i hotelu „Bałtyk". Zostaje przywrócony ruch pociągów.
16:40 - zostaje podjęta decyzja o zamknięciu komunikacji miejskiej.
17:00 - na terenie miasta zostaje wprowadzona godzina milicyjna.
17:40 - Komisariat V MO na Obłużu zostaje obrzucony butelkami z benzyną. Pożar zostaje ugaszony przez Straż Pożarną.
źródło: strona Instytutu Pamięci Narodowej www.grudzien70.ipn.gov.pl.
Wśród wielu materiałów znajdują się również wspomnienia uczestników grudniowych protestów, komentarze historyków, filmy dokumentalne oraz publikacje IPN dotyczące Grudnia '70. Internauci mogą nawet sprawdzić swoją wiedzę na ten temat.
17 grudnia 2012 r. - 42. rocznica wydarzeń Grudnia'70
Po uroczystości spotkanie z twórcami muralu poświęconego gdyńskiej apokalipsie Grudnia'70, który znajduje się na murze przy przystanku SKM Gdynia Stocznia. Są to artyści ze Stowarzyszenia Traffic Design oraz kibice ze Stowarzyszenia Kibiców Gdyńskiej Arki.
godz. 16.30 - msza św. w kościele Najświętszego Serca Pana Jezusa przy ul. Armii Krajowej 46;
godz. 17.30 - przemarsz ulicami 3 Maja, Armii Krajowej, Świętojańską, al. Marsz. Piłsudskiego pod Pomnik Ofiar Grudnia'70 przy Urzędzie Miasta Gdyni;
godz. 18.30 - składanie kwiatów pod pomnikiem.
Uwaga!
W związku z uroczystościami 17 grudnia 2012 r. w godz. 5.00 - 7.00 zamknięta dla ruchu będzie al. Solidarności (na odcinku od Węzła Ofiar Grudnia'70 do ul. Indyjskiej). W godz. 17.30 - 18.30 zamknięte dla ruchu będą: ul. 3 Maja (na odcinku od ul. 10 Lutego do ul. Armii Krajowej), ul. Armii Krajowej (na odcinku od ul. 3 Maja do ul. Świętojańskiej), ul. Świętojańska (na odcinku od ul. 10 Lutego do al. Marsz. Piłsudskiego), al. Marsz. Piłsudskiego (na odcinku od ul. Świętojańskiej do ul. Legionów). W godz. 18.30 - 19.30 zamknięta dla ruchu będzie al. Marsz. Piłsudskiego (na odcinku od ul. Świętojańskiej do ul. Legionów).
Do 3 stycznia 2012 r. w Muzeum Miasta Gdyni (ul. Zawiszy Czarnego 1) oglądać można wystawę „Krew robotników nie pójdzie na marne. Grudzień '70 - styczeń ‘71". Wystawa przypomina czas buntu społeczeństwa przeciwko komunistycznej władzy, kiedy tragicznie ginęli ludzie po obu stronach politycznej barykady. Jednocześnie uświadamia odwagę i siłę ludzi, którzy potrafili się w trudnych chwilach zorganizować, by wspólnie walczyć przeciw reżimowi o słuszną sprawę. Ekspozycja obrazuje wydarzenia protestu społecznego, jaki odbił się szerokim echem w poszczególnych miastach kraju, zarówno na Pomorzu, jak i w głębi Polski. Zwraca również uwagę na naukę, jaką społeczeństwo wyciągnęło między innymi z takich wydarzeń, jak obejmujące praktycznie całe miasto i okolice strajki w Szczecinie.
Do 20 grudnia 2012 r. w Galerii „Ratusz" (I piętro gdyńskiego magistratu przy al. Marsz. Piłsudskiego 52/54) oglądać można wystawę fotografii i dokumentów „Pamięć Grudnia'70 na ulicach Gdyni".
