22.08.2024 10:15 1 TS
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Był chemikiem, wicepremierem, ministrem przemysłu i handlu, ministrem skarbu i przede wszystkim to on zainicjował budowę portu i miasta w Gdyni. 22 sierpnia obchodzimy 50. rocznicę śmierci Eugeniusza Kwiatkowskiego. Z tej okazji przygotowaliśmy dla naszych czytelników galerię z archiwalnymi zdjęciami 'miasta z morza'. Fotografie pochodzą z Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Jeszcze w tym samym roku po uroczystościach zaślubinach Polski z morzem w Pucku (10 lutego 1920 roku), rozpoczęły się poszukiwania najdogodniejszego miejsca pod budowę portu wojennego. W tym celu wiceadmirał Kazimierz Porębski – ówczesny dyrektor Departamentu Spraw Morskich Ministerstwa Spraw Wojskowych, oddelegował na Pomorze inż. Tadeusza Wendę. Już w czerwcu 1920 roku Wenda złożył sprawozdanie z przeprowadzonej lustracji Wybrzeża. Pisał w nim tak: „(...) najdogodniejszym miejscem do budowy portu wojennego (jak również w razie potrzeby handlowego) jest Gdynia, a właściwie nizina między Gdynią a Oksywą, położoną w odległości 16 km od Nowego Portu w Gdańsku”.
— Człowiekiem, który inżynierskiej myśli Tadeusza Wendy i literackiej wizji Stefana Żeromskiego nadał polityczny wymiar i rangę narodowej inwestycji, był Eugeniusz Kwiatkowski. Z zawodu inżynier chemik, z pasji – polityk. Od chwili objęcia przez niego stanowiska Ministra Przemysłu i Handlu w 1926 roku (a także wówczas, gdy pełnił funkcje wicepremiera w ostatnim rządzie II Rzeczpospolitej, przed wybuchem II wojny światowej) sprawa budowy portu w Gdyni nabrała tempa. Był on bowiem wielkim propagatorem morskiej polityki państwa w oparciu o nowoczesny port. To dzięki jego orędownictwu Sejm przyznawał stosowne fundusze na rozwój portu i miasta, które dla przedwojennego pokolenia Polaków było prawdziwą Ziemią Obiecaną - czytamy o historii Gdyni na oficjalnym portalu Urzędu Miasta w Gdyni.
źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe
Eugeniusz Kwiatkowski urodził się 30 grudnia 1888 roku w Krakowie. W historii zapisał się nie tylko jako pomysłodawca budowy portu w Gdyni. Z jego inicjatywy powstała również fabryka związków azotowych w podtarnowskich Mościcach. Kwiatkowski był autorem koncepcji handlu morskiego. Przyczynił się do znacznego rozwoju polskiego przemysłu chemicznego. Wpłynął na umocnienie niezależności gospodarczej Polski. W latach 1935-1939 był wicepremierem i ministrem skarbu.
Wieloletni dyrektor Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, Jan Nowak-Jeziorański, który prywatnie był przyjacielem rodziny Kwiatkowskich, tak napisał o twórcy Gdyni w 'Tygodniku Powszechnym' w artykule zatytułowanym 'Człowiek ze złota. Wspomnienie o Eugeniuszu Kwiatkowskim'.
— Przeszedł Kwiatkowski do historii jako twórca Gdyni, ale określenie to znacznie zawęża jego rolę. Polegała ona na ocaleniu i umocnieniu niezależności gospodarczej, bez której Polska nie mogła się ostać jako niepodległe Państwo - czytamy.
Kwiatkowski zmarł 22 sierpnia 1974 roku. Uroczystości pogrzebowe odbyły się na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Przewodniczył im kardynał Karol Wojtyła. Z okazji 50. rocznicy jego śmierci przygotowaliśmy dla naszych czytelników galerię z archiwalnymi zdjęciami 'miasta z morza'. Fotografie pochodzą z Narodowego Archiwum Cyfrowego. Zdjęcia pochodzą z okresu od lat 20. do 70. XX wieku.
Postać Kwiatkowskiego przewija się też w filmach. Jego postać, graną przez Mariusza Żarneckiego, można obejrzeć w filmie z 2009 roku 'Miasto z morza' w reżyserii Andrzeja Kotkowskiego.
Byliście świadkami zdarzenia w naszym regionie? Chcecie aby nasza redakcja zajęła się jakimś tematem? Czekamy na Wasze sygnały i informacje. Można kontaktować się z naszą redakcją za pośrednictwem strony facebookowej i mailowo: [email protected]. Dyżurujemy także pod numerem telefonu 729 715 670.
