POMORSKIE: Po uszy zadłużone samorządy

Dziś prezentujemy trzeci już z kolei raport ze wszystkich 123 gmin województwa pomorskiego. Tym razem dotyczący zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego. Okazało się, że nie tylko nasi Czytelnicy żywo reagują i interesują się finansami swoich gmin. Zainteresowanie poprzednimi rankingami było ogromne, o czym świadczy liczba odsłon na portalu. Ponadto zauważyliśmy, iż z naszych danych korzystają wydawnictwa z innych powiatów, które z kolei prezentują je na swoich łamach. Dlatego dziś kolejne zestawienie.

Wiemy już, która gmina wydała w ubiegłym roku najwięcej i najmniej pieniędzy na inwestycje w przeliczeniu na jednego mieszkańca, a także która z nich może poszczycić się najwyższymi dochodami do samorządowej kasy. Teraz sprawdzamy stan zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego.

W 2010 roku wszystkie 123 pomorskie gminy osiągnęły większe dochody aniżeli rok wcześniej. Wpływy do ich budżetów były wyższe o 15,2 proc. i razem wyniosły 8,0 mld złotych. To jasna strona medalu. Ciemna jest taka, że zadłużenie w ciągu ostatnich 12 miesięcy wzrosło aż o 44,5 proc. - z 2,0 mld zł do 2,9 mld zł.

W pierwszych jednostkach samorządowych na Pomorzu odbyły się już sesje absolutoryjne, podczas których radni rozliczają swoich włodarzy za wykonanie budżetu za 2010 roku. Jednym z najważniejszych kryteriów przy tej corocznej ocenie jest wysokość zadłużenia.

W Polsce już tylko nieliczne gminy nie mają kredytów. W województwie pomorskie tylko dwie - Sztum i Ostaszewo. Bez długów nie byłoby inwestycji - tłumaczą lokalne władze. A największe samorządowcy zapowiadają jednak dopiero na lata 2011-13, a to oznacza, że wskaźnik zadłużenia będzie dalej szedł w górę. Samorządowcy uspokajają – sytuacja jest pod kontrolą.

Gminy coraz bardziej zadłużają się, bo chcą wykorzystać unijne dotacje. Jednak w ostatnim okresie można było zaobserwować, że chodzi raczej o pożyczki na inwestycje realizowane z własnych funduszy. Cel był oczywisty - wybory samorządowe. Każdy wójt, burmistrz czy prezydent chciał pokazać się w kampanii z jak najlepszej strony, nie bacząc na koszty.

• Zadłużenie sektora samorządowego szybko rośnie, ale bynajmniej nie świadczy to o jego fatalnej sytuacji finansowej. Wzrost długu to niemal wyłącznie skutek rosnących w szybkim tempie wydatków inwestycyjnych. Plany rozwojowe są duże, stąd duże potrzeby pożyczkowe. Gdyby samorządy nie miały dostępu do zewnętrznych źródeł finansowania, gdyby nie zadłużały się w obecnej skali, straciłyby szansę na miliardy złotych z funduszy unijnych. Rezygnacja z kredytu, a więc też rezygnacja z inwestycji i unijnych funduszy, byłyby ogromną krzywdą wyrządzoną gospodarce - uważa Danuta Kamińska, przewodnicząca komisji skarbników w Unii Metropolii Polskich.

Ministerstwo Finansów z niepokojem patrzy na szybko rosnące zadłużanie się samorządów, bo ich dług liczy się do deficytu sektora finansów publicznych. Lokalne władze w zeszłym i w tym roku zaczęły się bardzo zadłużać, ale dopóki nie przekroczą 60 proc. swoich dochodów, to nie ma specjalnie instrumentów, aby to zadłużanie ograniczyć.

• Samorządy mają długi i te długi rosną, ale gdy spojrzeć na statystykę, to okazuje się, że stanowią one ok. 7 proc. państwowego długu publicznego - tłumaczy tymczasem Wojciech Misiąg, ekonomista z Instytutu Badań nad Gospodarka Rynkową, były wiceminister finansów.

Pełny ranking 123 pomorskich gmin. Która z nich posiadała najwyższe zadłużenie w przeliczeniu na jednego mieszkańca (w złotych)?

1. GNIEWINO - 2809
2. ŁEBA - 2466
3. SOPOT - 2454
4. KOBYLNICA - 2083
5. USTKA (w.) - 2017
6. GDAŃSK - 1900
7. SŁUPSK (m.) - 1899
8. CZARNE - 1873
9. NOWY DWÓR GDAŃSKI - 1821

10. GDYNIA - 1814

11. NOWY STAW - 1810

12. DĘBNICA KASZUBSKA - 1802
13. PRUSZCZ GDAŃSKI (m.) - 1647
14. WICKO - 1605
15. PRZODKOWO - 1598
16. KOCZAŁA - 1596
17. RZECZENICA - 1594
18. SŁUPSK (w.) - 1572
19. TUCHOMIE - 1524

20. STEGNA - 1516

21. KARTUZY - 1492

22. RYJEWO - 1469
23. KĘPICE - 1458
24. MORZESZCZYN - 1426
25. KOSAKOWO - 1377
26. CHOJNICE (m.) - 1347
27. STAROGARD GDAŃSKI (m.) - 1346
28. CHOCZEWO - 1322
29. CHMIELNO - 1316

30. ŁĘCZYCE - 1299

31. LUBICHOWO - 1298

32. ŻUKOWO - 1286
33. CHOJNICE (w.) - 1272
34. GARDEJA - 1255
35. CZERSK - 1250
36. JASTARNIA - 1206
37. STARY TARG - 1191
38. SOMONINO - 1173
39. GŁÓWCZYCE - 1138

40. USTKA (m.) - 1120

41. SUCHY DĄB - 1105

42. DZIEMIANY - 1101
43. RUMIA - 1087
44. CZŁUCHÓW (m.) - 1078
45. PSZCZÓŁKI - 1074
46. LĘBORK - 1058
47. MALBORK (w.) - 1057
48. SZEMUD - 1030
49. KOŚCIERZYNA (m.) - 1025

50. TRĄBKI WIELKIE - 1021

51. ZBLEWO - 990

52. CZARNA DĄBRÓWKA - 985
53. KARSIN - 970
54. PUCK (m.) - 952
55. BORZYTUCHOM - 945
56. MALBORK (m.) - 930
57. LIPNICA - 880
58. MIŁORADZ - 876
59. KWIDZYN (w.) - 872

60. PRZECHLEWO - 862

61. TCZEW (m.) - 843

62. MIASTKO - 842
63. CZARNA WODA - 842
64. SMOŁDZINO - 822
65. REDA - 820
66. KWIDZYN (m.) - 818
67. DEBRZNO - 805
68. LIPUSZ - 764
69. BRUSY - 758

70. KROKOWA - 752

71. PELPLIN - 749

72. STUDZIENICE - 739
73. DAMNICA - 729
74. SUBKOWY - 721
75. KOŁCZYGŁOWY - 719
76. PRABUTY - 717
77. SKÓRCZ (w.) - 714
78. OSIECZNA - 667
79. STARA KISZEWA - 662

80. KALISKA - 654

81. NOWA KARCZMA - 641

82. SKARSZEWY - 639
83. LUZINO - 630
84. SADLINKI - 623
85. POTĘGOWO - 620
86. LINIEWO - 607
87. BOBOWO - 606
88. CEWICE - 602
89. SKÓRCZ (m.) - 591

90. CEDRY WIELKIE - 590

91. NOWA WIEŚ LĘBORSKA - 578

92. STĘŻYCA - 563
93. PARCHOWO - 544
94. STARE POLE - 538
95. GNIEW - 528
96. SIERAKOWICE - 521
97. BYTÓW - 506
98. LICHNOWY - 502
99. DZIERZGOŃ - 476

100. CZŁUCHÓW (w.) - 462

101. WEJHEROWO (m.) - 457

102. KOŚCIERZYNA (w.) - 437
103. KONARZYNY - 419
104. WŁADYSŁAWOWO - 413
105. SMĘTOWO GRANICZNE - 402
106. OSIEK - 400
107. TCZEW (w.) - 391
108. STAROGARD GDAŃSKI (w.) - 387
109. KOLBUDY - 343

110. MIKOŁAJKI POMORSKIE - 286

111. LINIA - 279

112. STARY DZIERZGOŃ - 228
113. PRZYWIDZ - 215
114. HEL - 203
115. WEJHEROWO (w.) - 198
116. PRUSZCZ GDAŃSKI (w.) - 168
117. PUCK (w.) - 159
118. TRZEBIELINO - 142
119. SZTUTOWO - 138
120. SULĘCZYNO - 119
121. KRYNICA MORSKA - 33
122. OSTASZEWO - 0
123. SZTUM - 0

• skróty oznaczają: (m.) - gmina miejska (w.) - gmina wiejska Oprac. własne - na podstawie danych Ministerstwa Finansów i Głównego Urzędu Statystycznego.