Odnalezienie uszkodzonego okrętu podwodnego oraz udzielenie pomocy jego załodze to główny cel polsko-szwedzkiego ćwiczenia rozpoczynającego się dzisiaj na Bałtyku. W trakcie trzydniowej fazy morskiej manewrów marynarze z obu krajów będą doskonalić techniki ratownicze - udzielanie pomocy technicznej i medycznej oraz wykorzystywanie specjalistycznych pojazdów podwodnych. Kulminacyjnym momentem ćwiczenia będzie przeprowadzenie operacji ewakuacji załogi okrętu podwodnego.
„Crown Eagle/Northern Crown” to cykliczne manewry organizowane między innymi w ramach polsko-szwedzkiej umowy dotyczącej zapewnienia bezpieczeństwa pływania okrętów podwodnych, zawartej pomiędzy rządami obu państw ponad 11 lat temu. Tegoroczne ćwiczenia odbywają się na szwedzkich wodach terytorialnych. Do udziału w manewrach polska Marynarka Wojenna skierowała okręt ratowniczy ORP „Lech” oraz okręt podwodny ORP „Sokół”. Ze strony szwedzkiej w „Crown Eagle 2013” udział weźmie okręt ratowniczy HSwMS „Belos”. Podczas ćwiczeń wykorzystany zostanie również NATO-wski pojazd podwodny – tzw. NSRS (NATO Submarine Rescue System).
Koordynatorem ćwiczenia z ramienia polskiej Marynarki Wojennej jest zastępca szefa Ratownictwa Morskiego MW kmdr por. Witold Kotliński.
W scenariuszu manewrów ujęto wszystkie elementy faktycznej akcji ratowniczej. ORP „Lech” i HSwMS „Belos” przeprowadzą operację poszukiwania okrętu podwodnego, który uległ awarii i osiadł na dnie. Nurkowie i opuszczony z pokładu ORP „Lech” zdalnie sterowany pojazd podwodny będą identyfikować uszkodzenia jednostki. Następnie okręty ratownicze dostarczą na jej pokład środki podtrzymania życia: ORP „Lech” - wodę i środki regeneracji powietrza, szwedzki „Belos” zajmie się wentylacją i dostarczy sprężone powietrze do zbiorników balastowych w celu podjęcia próby samodzielnego wynurzenia okrętu. Najważniejszym elementem ćwiczenia będzie treningowa operacja ewakuacji „suchą stopą”. Podczas tego elementu manewrów do kadłuba zanurzonego ORP „Sokół” zacumuje specjalistyczny pojazd podwodny a następnie przećwiczone zostaną procedury przejścia załogi na jego pokład i przetransportowania na okręt ratowniczy.
Ratowanie załóg okrętów podwodnych to jedna z najbardziej skomplikowanych operacji ratowniczych na morzu. Wymaga wykorzystania zaawansowanych technicznie systemów podwodnych oraz koordynacji działań załóg jednostek ratowniczych, służb medycznych i logistycznych. Ze względu na swój kompleksowy charakter wymaga także współpracy międzynarodowej. Dlatego polskie siły morskie uczestniczą w tego typu ćwiczeniach zarówno w ramach NATO, jak i porozumień międzynarodowych.
ORP „Lech” to uniwersalny, duży okręt ratowniczy. Jego głównym zadaniem jest udzielanie pomocy załogom uszkodzonych okrętów podwodnych, prowadzenie długotrwałych operacji ratowniczych, prac podwodnych, badań dna morskiego do głębokości 120 metrów oraz wykonywanie zadań patrolowych. Okręt może pomagać innym jednostkom na morzu poprzez usuwanie uszkodzeń, gaszenie pożarów, ściąganie z mielizny, holowanie oraz odkażanie. ORP „Lech” może także prowadzić akcje poszukiwania i ewakuacji rozbitków oraz udzielać poszkodowanym natychmiastowej pomocy na bazie pokładowego ambulatorium. Dzięki wyposażeniu w dźwig może wydobywać z dna morskiego przedmioty o masie do 10 ton. Do działań specjalistycznych jego załoga wykorzystuje dynamiczny system pozycjonowania, system do poszukiwania obiektów na dnie morza, dzwon nurkowy, komorę dekompresyjną oraz zdalnie sterowany pojazd podwodny.
ORP „Sokół” należy do serii okrętów typu Kobben. To jednostki wykorzystywane m.in. do zwalczania floty nawodnej i podwodnej przeciwnika, operacji rozpoznawczych i antyterrorystycznych oraz osłony morskich szlaków komunikacyjnych i transportu morskiego. Zostały one wyprodukowane w latach 1964 – 67 w niemieckiej stoczni Rheinstahl - Nordseewerke w Emden. Kompleksową modernizację przeszły w latach 90-tych. W latach 2002 – 2004 cztery takie okręty weszły na wyposażenie Dywizjonu Okrętów Podwodnych 3 Flotylli Okrętów w Gdyni.
