Dzisiaj, we wtorek 20 sierpnia, wczesnym rankiem rozpoczęły się faktyczne działania przeciwminowe w ramach operacji Open Spirit 2013. Okręty opuściły litewski port w Kłajpedzie wczoraj, 19 sierpnia i po dotarciu do rejonu operacji przystąpiły do sprawdzenia systemów przeciwminowych. Przez dziesięć dni dwanaście okrętów wspomaganych czterema grupami nurków-minerów, oczyszczać będzie dno wschodniego Bałtyku z powojennych materiałów wybuchowych. Polską Marynarkę Wojenną w tej operacji reprezentuje okręt dowodzenia Stałym Zespołem Sił Obrony Przeciwminowej NATO – ORP „Kontradmirał Xawery Czernicki”, niszczyciel min ORP „Flaming” oraz grupa nurków minerów z 13. Dywizjonu Trałowców w Gdyni.
Uczestnicy operacji weszli do portu w Kłajpedzie (Litwa) w piątek, 16 sierpnia. W trakcie weekendu załogi brały udział w odprawach i ostatecznych ustaleniach przed wyjściem na morze. Ze względu na to, że okręty biorące udział w operacji mają inną charakterystykę i przez to procedury zwalczania min są zróżnicowane, to właśnie w porcie ustalone zostały szczegółowe zadania dla poszczególnych grup i okrętów. Ma to na celu efektywniejsze wykorzystanie potencjałów konkretnych jednostek i ułatwienie wymiany informacji pomiędzy uczestnikami operacji.
Planowanie operacji przeciwminowych rozpoczyna się od wyboru rejonu działania. Analiza map, dokumentów i innych dostępnych danych z czasów działań wojennych umożliwia ustalenie priorytetów działania dowódców poszczególnych grup okrętowych. W pierwszej kolejności oczyszczane są podejścia do portów i trasy żeglugowe, którymi do portów dostarczane są surowce i towary. W drugiej kolejności uwaga kierowana jest na akweny o znaczeniu drugorzędnym dla przepływu towarów i usług, ale na których toczyły się szeroko zakrojone działania wojenne.
Bałtyk podzielony został umowną siatką geograficzną, która dzieli jego wody na kwadraty o boku jednej mili morskiej. W trakcie każdej operacji przeciwminowej przydziela się okrętom do przeszukania konkretne „kwadraty”. Po dokładnym sprawdzeniu dany rejon zaznacza się na mapie na zielono co znaczy, że został on przeszukany, oczyszczony i jest bezpieczny dla żeglugi i rybołówstwa. Właśnie takie działania przez najbliższe dziesięć dni prowadzić będą okręty i grupy nurków-minerów z Belgii, Danii, Estonii, Holandii, Litwy, Łotwy, Polski i USA.
Open Spirit to międzynarodowa operacja zwalczania niebezpiecznych pozostałości po czasach wojen światowych prowadzona w ramach programu „Partnerstwo dla Pokoju”. Zainicjowana w 1997 roku przez niemiecką Marynarkę Wojenną operacja prowadzona jest na zmianę na wodach Litwy, Łotwy i Estonii. W tegorocznej odsłonie operacji okręty działać będą na wodach terytorialnych i w wyłącznej strefie ekonomicznej Litwy.
W trakcie pierwszej i drugiej wojny światowej na akwenie Bałtyku postawiono ponad 100 tysięcy min morskich, które miały za zadanie nie dopuścić przeciwnika do osiągnięcia przewagi na morzu i zaatakowania obcych portów. Ze względu na warunki geograficzne (liczne cieśniny, przesmyki i zatoki) Bałtyk, a w szczególności jego wschodnia część, był doskonałym akwenem do prowadzenia wojny minowej. Większość z postawionych w toni wodnej min, czy też wystrzeliwanych torped czy bomb lotniczych nie wybuchła i do dzisiaj stanowi realne zagrożenie dla żeglugi i rybołówstwa. Dlatego też operacje tego typu są prowadzone co roku w różnych rejonach morza Bałtyckiego, Północnego i na Atlantyku.
