11.06.2023 08:00 0 OR/ UM Gdańsk Zakątek Sztuki
fot. Juraj Lipták/ Muzeum Archeologiczne w Gdańsku
Niebiański Dysk z Nebry to jedno z najcenniejszych odkryć archeologicznych ostatnich dekad. Idealna replika zabytku trafiła właśnie do Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Obiekt można i warto obejrzeć w Spichlerzu Błękitny Baranek.
Zarówno oryginalnie wykonany z brązu i złota, wpisany na listę „Pamięć Świata” UNESCO Niebiański Dysk z Nebry, jak i jego, wykonana z tych samych materiałów, ultrawierna replika, przedstawiają 32 gwiazdy, półksiężyc i pełnię księżyca lub słońce. Obraz nieba po obu stronach obramowują dwa łuki horyzontu - jeden z nich jest złoty, podobnie jak kawałek złotej, wygiętej blachy z długimi, wyrzeźbionymi rowkami, którą archeolodzy interpretują jako barkę słoneczną. Jeśli jest to słuszna interpretacja, dysk mówi nie tylko o wiedzy astronomicznej ludzi żyjących 3500 tys. lat temu w północnej Europie, ale też o wierzeniach religijnych. Barka słoneczna to znana z różnych cywilizacji symboliczna łódź, służąca bóstwom do podróży po niebie.
— Niebiański Dysk z Nebry datowany jest na mniej więcej 1600 r. p.n.e. Nie jest dokładnie wiadome, kiedy powstał. Zawarty na nim wzorzec umożliwiał rozpoznawanie faz księżyca i wędrówki słońca — mówi Olgierd Felczak, polski kurator wystawy czasowej „Niebiański Dysk z Nebry. Serce Europy 3600 lat temu” z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku.
Niebagatelne znaczenie ma również miejsce odnalezienia go w północnej Europie, na obszarze dzisiejszych Niemiec. Został znaleziony pod miasteczkiem Nebra, kilkadziesiąt kilometrów od Lipska.
ZOBACZ TAKŻE: Praktyki antywampiryczne. Około 450 szczątków ludzkich w Luzinie
Dysk został wytworzony przez ludzi cywilizacji wczesnej epoki brązu, w kręgu kultury unietyckiej. Do naszych czasów przetrwał dzięki temu, z jakiego materiału został wykonany, ale i tak nieco ucierpiał. Prawdopodobnie podczas kopania, poszukiwacze uszkodzili krawędź dysku. Widać na nim ślady uderzeń.
Wystawa „Niebiański Dysk z Nebry. Serce Europy 3600 lat temu” dostępna jest do 1 października w Spichlerzu Błękitny Baranek (Gdańsk, ul. Chmielna 53). Na ekspozycji prezentowane są również inne zabytki wykonane z brązu, związane z kręgiem kultury unietyckiej, pochodzące z terenu Pomorza Gdańskiego.
Godziny otwarcia: od wtorku do piątku: 8:30-16:00, sobota i niedziela: 9:00-17:00. Bilety: normalny: 14 zł, ulgowy: 10 zł, rodzinny: 30 zł. W czwartki wstęp jest bezpłatny.
