Wędrująca Biblioteka

Biblioteka to ciągły ruch - ludzi, książek i idei. Inspiracją dla powstania wystawy Wędrująca biblioteka była książka artystyczna Zbigniewa Makowskiego Las husula extranas, którą można oglądać jako eksponat w Bibliotece Muzeum Sztuki Współczesnej w Krakowie. Książka została wykonana w 1965 roku na bazie publikacji Oczerki istorii CCCP IX-XIII ww. Interwencja artysty zamazała pierwotną treść w języku rosyjskim i nadbudowała na niej nowe warstwy znaczeń. Swobodnie zestawione cytaty, treści i znaki wytworzyły strukturę palimpsestu, otwartą na odczytania i interpretacje. Każdorazowe przeglądanie książki skutkuje nowymi odkryciami, przypominającymi momenty olśnienia. Wśród wielu notatek, można znaleźć też pytanie: "Uchwycić ruchome ruchomym?".

Wędrująca biblioteka stara się oddać specyfikę życia książek, podkreślając jego związek ze zmianami w polskiej rzeczywistości. Wystawa daje okazję do nostalgii za antykwariuszem i obwoźną biblioteką, wchodzi w dialog z tradycją książki artystycznej, prezentuje prekursorskie wydawnictwo elektroniczne. Wychodząc od studiów przypadków, Wędrująca biblioteka bada (u)życie i społeczny odbiór książek. Od indywidualnych doświadczeń czytania przechodzi do losów książki jako przedmiotu - jej obiegu, współczesnych modeli funkcjonowania oraz sposobów artystycznej interwencji. Złożoność problemu odzwierciedla różnorodność pokazywanych prac - wystawa korzysta z wielu mediów, łącząc narrację dokumentu z uniwersalnym językiem sztuki.

Pierwsza odsłona wystawy była prezentowana w Bibliotece Muzeum Sztuki Współczesnej MOCAK (23.04-16.05.2013), pokaz w Gdańskiej Galerii Güntera Grassa została wzbogacony o nowe prace.

Na wystawie można zobaczyć następujące prace:

• Maciej Cuske, Antykwariat, 2005, film dokumentalny, 28 min
• Hubert Czerepok, Biblioteka, 2003, wideo, 9 min
• Jarosław Faliński, Zbigniew Makowski. Nulla est fuga.Gnothi seauton, 2009, film dokumentalny, 80 min
• Grzegorz Jaroszuk, Biblioteka, 2007, etiuda dokumentalna, 14 min
• Christian Odzuck, Indyjskie słońce, instalacja, 2014
• Zbigniew Rybczyński, Nowa książka, 1975, wideo, 10 min
• Michał Szlaga, Biblioteka stoczniowa, fotografia
• Waldemar Węgrzyn, Elektrobiblioteka, 2012, wydawnictwo elektroniczne
• Honza Zamojski, książki artystyczne wydawnictwa MORAVA
• W czasie trwania wystawy będzie można włączyć się w wymianę książek, zapraszamy!

Opisy prac i biogramy artystów:

• Maciej Cuske Antykwariat, 2005, film dokumentalny, 28 min

• Krzysztof Jastrzębski - najsłynniejszy warszawski antykwariusz, człowiek legenda - na początku lat 90. otworzył na Żoliborzu antykwariat. W niewielkim pawilonie wypełnionym po sufit książkami kupujący poruszali się wśród stosów woluminów. W filmie Macieja Cuske tytułowe miejsce stanowi symbol odchodzącej w przeszłość generacji i przemijającej kultury czytelniczej.

• Maciej Cuske (ur. 1972) - reżyser, scenarzysta i operator filmów dokumentalnych, absolwent Mistrzowskiej Szkoły Reżyserii Filmowej Andrzeja Wajdy w Warszawie. Wraz z Thierrym Paladino, Marcinem Sauterem i Piotrem Stasikiem tworzył Zespół Filmowy Paladino, będący jednym z najciekawszych zjawisk w polskim kinie dokumentalnym ostatnich lat. Swoją drogę artystyczną rozpoczynał jako amator (I co wy na to, Gałuszko?, 12 000 kilometrów). Za późniejsze filmy, takie jak Kuracja, Antykwariat, Elektryczka czy Pamiętaj, abyś dzień święty święcił, Stacja Warszawa otrzymał liczne nagrody na festiwalach w Polsce i za granicą.

• Hubert Czerepok

Biblioteka, 2003 , wideo, 9 min

Praca Huberta Czerepoka podejmuje wątek indywidualnej lektury w przestrzeni biblioteki. Zachowania czytelnika rozciągają się od prób skupienia i pracy aż po znudzenie treścią i bezrefleksyjne przewracanie kolejnych kartek. Film porusza problem wpisywania prywatnego doświadczenia kontaktu z książką w normy zachowań narzucane przez instytucje.

• Hubert Czerepok (ur. 1973) - absolwent pracowni rzeźby i rysunku Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. W latach 1998-2001 wraz ze Sławkiem Sobczakiem prowadził poznańską Galerię ON, od 2000 do 2002 roku współtworzył ze Zbigniewem Rogalskim duet Magisters. Autor projektów multimedialnych, obiektów, interwencji w przestrzeni publicznej. Analizuje determinanty ludzkich zachowań. Interesuje się zjawiskami paranormalnymi oraz teoriami spiskowymi, a także problematyką instytucji publicznych, takich jak muzea czy biblioteki, oraz działaniem rynku sztuki. Wykorzystuje strategie found footage, by przeszukiwać i interpretować zasoby kultury wizualnej.

• Zbigniew Makowski. Nulla est fuga. Gnothi seauton, 2009, film dokumentalny, 80 min Film stanowi zapis rozmów ze Zbigniewem Makowskim przeprowadzonych w 2009 roku, które przybrały formę swobodnego wykładu o sztuce. Artysta opowiada w nim o intelektualnych poszukiwaniach, inspiracjach i procesie tworzenia książek artystycznych.

• Zbigniew Makowski (ur. 1930) - absolwent warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1972 roku reprezentował Polskę na XXXVI Biennale Sztuki w Wenecji. Uczestniczył w wielu wystawach indywidualnych i ponad 200 zbiorowych. Zajmuje się malarstwem, rysunkiem, poezją, tworzy unikatowe książki artystyczne i uważany jest za jednego z prekursorów tej dziedziny sztuki. Pozostaje pod wpływem surrealizmu. Komponując słowa i obrazy, łączy rozmaite poetyki z elementami filozofii, matematyki, ezoteryki i magii. Zainteresowany wieloma dziedzinami nauki, kreuje prywatne ikonografie pełne różnych znaczeń.

• Jarosław Faliński (ur. 1957) - reżyser i scenarzysta, absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Przez kilka lat współpracował z reżyserem Grzegorzem Królikiewiczem. Wykładał na Uniwersytecie Łódzkim i w Warszawskiej Szkole Reklamy. Należy do grupy iFILMS.

• Grzegorz Jaroszuk Biblioteka, 2007, etiuda dokumentalna, 14 min Instytucja biblioteki kojarzy się z monumentalnym gmachem. Tymczasem od wielu lat na całym świecie z powodzeniem działają biblioteki mobilne, w postaci bibliobusów, a nawet bibliowagonów doczepianych do pociągów. Docierają one do miejscowości oddalonych od dużych ośrodków miejskich, pozwalając ich mieszkańcom na kontakt z książkami.

• Teresa Richter i Krzysztof Horniak, bohaterowie dokumentalnego filmu drogi Grzegorza Jaroszuka, przemierzają starym dostawczym mercedesem tereny Opolszczyzny. Prowadzona przez nich biblioteka z bazą w Staniszczach Wielkich była prawdopodobnie ostatnią regularnie działającą biblioteką objazdową w Polsce. Bibliowóz nie służył tylko do wypożyczania książek, integrował również lokalną społeczność.

• Grzegorz Jaroszuk (ur. 1983) - reżyser, absolwent Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej w Łodzi. Zrealizowany przez niego podczas studiów krótkometrażowy film Opowieści z chłodni zdobył kilkadziesiąt nagród na festiwalach w całej Europie. Jego najnowszy film Kebab i Horoskop bierze udział w konkursie głównym 39. Festiwalu Filmowego w Gdyni.

• Christian Odzuck Indyjskie słońce, 2014, instalacja Pracę Indyjskie słońce składającą z animacji i instalacji komputerowej oraz zaprojektowanego przez artystę regału można było zobaczyć w tym roku w Gdańskiej Galerii Miejskiej na wystawie Podróbka - Die Avantgarde gibt nicht auf (15.03-7.05.2014, kuratorka: Sabine Maria Schmidt). Instalacja prezentowana w nowym kontekście jako regał czekający dopiero na zapełnienie książkami, podkreśla potencjalność i konieczność konstruowania księgozbioru.

Regał pełni też funkcję użytkową - przez cały czas trwania wystawy będzie służył do wymieniania się książkami. Do akcji bookcrossingu można włączyć się w dowolnym momencie, jedynym warunkiem udziału jest pozostawienie na regale książki na wymianę.

• Christian Odzuck (ur. 1978) - artysta i projektant, ukończył Akademię Sztuk Pięknych oraz wydział projektowania Fachhochschule w Düsseldorfie. Od 2007 roku wykłada w Chinach (College for Art and Design, Wuhan), a od 2009 w Niemczech (Fachhochschule, Düsseldorf). Pracuje w wielu mediach (instalacja, rzeźba, fotografia, performance). W jego twórczości fascynacja procesem percepcji przenika się z refleksją o granicach projektowania i architektury oraz ich społecznym i politycznym kontekstem.

• Zbigniew Rybczyński Nowa książka, 1975, wideo, 10 min Ekran podzielony na dziewięć kadrów prezentuje dziewięć różnych miejsc. W każdym z nich życie toczy się własnym rytmem, a elementem spajającym wszystkie wątki jest przekazywana z rąk do rąk książka. Poszczególne historie rozgrywają się symultanicznie, jednak akcję filmu można także śledzić w sposób linearny, podążając od kadru do kadru za głównym bohaterem.

• Zbigniew Rybczyński (ur. 1949) - autor animowanych filmów eksperymentalnych, których jest jednocześnie reżyserem, operatorem, scenarzystą i scenografem; artysta multimedialny, pionier nowych technik audiowizualnych oraz technologii (HDTV). Laureat wielu prestiżowych nagród filmowych na całym świecie. Jako pierwszy twórca z Polski otrzymał w 1983 roku Oscara, za film Tango. Początkowo mieszkał i pracował w Polsce, realizując swoje najważniejsze filmy w Studiu Małych Form Filmowych Se-Ma-For w Łodzi (między innymi Zupa, Nowa książka, Tango). W 1982 roku wyemigrował do Austrii, a następnie do Stanów Zjednoczonych, gdzie zyskał uznanie jako twórca wideoklipów (na przykład Imagine do utworu Johna Lennona) oraz filmów eksperymentalnych (między innymi Steps, The Orchestra, Manhattan, Kafka). Po 2000 roku na kilka lat powrócił do Polski.

• Michał Szlaga Biblioteka stoczniowa, fotografia, z serii Stocznia 1999-2014 Stoczniowa biblioteka mieściła się w nieistniejącej już willi dyrektora Stoczni Cesarskiej. Willę zbudowano w 1888 roku, po II wojnie światowej działał w niej żłobek dla dzieci stoczniowców. Po przebudowie w 1965 roku mieściło się tam biuro głównego księgowego stoczni. Później willa służyła artystom - w latach 2003-2007 była siedzibą Teatru Znak.

Zapoczątkowany w 2000 roku projekt fotograficzny Stocznia dokumentuje historię zniszczeń w krajobrazie i architekturze terenów Stoczni Gdańskiej. Wybrane zdjęcia z lat 2000-2013 złożyły się na publikację Stocznia Szlaga (Gdańsk: Fundacja Karrenwall, 2013).

• Michał Szlaga (ur. 1978) - ukończył Wydział Fotografii Gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. Systematycznie dokumentuje zmiany polskiej rzeczywistości. Autor głośnego albumu Stocznia Szlaga (2013) oraz wykorzystującego fotografię blogową projektu Polska - Rzeczywistość. Wielokrotnie nagradzany w Polsce i za granicą (m.in. International Photo Awards 2007). Znany także jako fotograf współpracujący z magazynami: Malemen, Przekrój, Newsweek Polska, Twój Styl oraz Viva!

• Waldemar Węgrzyn Elektrobiblioteka, wydawnictwo elektroniczne, 2012 Praca dyplomowa przedstawiona na Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach w 2012 roku. Nawiązując do manifestu El Lissitzkiego o przyszłości druku, Elektrobiblioteka stanowi prototyp książki elektronicznej, działa na styku ekranu i wydruku papierowego. Przewracanie kartek w książce podłączonej do komputera skutkuje zmianą stron w publikacji istniejącej na ekranie. Elektroniczna wersja przybiera właściwości hipertekstu, pełnego odnośników, przypisów, filmów i animacji, przez co daje czytelnikowi możliwość sterowania treścią.

• Waldemar Węgrzyn (ur. 1988) - absolwent Projektowania Graficznego na katowickiej Akademii Sztuk Pięknych. Interesuje się możliwościami mediów elektronicznych i poszukiwaniem nowatorskich form kontaktu z książką. W 2012 Elektrobiblioteka uzyskała tytuł "Projekt Roku", nagrodę przyznawaną przez Stowarzyszenie Twórców Grafiki Użytkowej.

• Wydawnictwo MORAVA, 2010-2013 Wydawnictwo MORAVA, założone i prowadzone przez Honzę Zamojskiego, w latach 2010-2013, w czasie blisko trzyletniej działalności wyprodukowało 14 publikacji, 3 limitowane edycje oraz 13 wykładów z serii "Jak to jest zrobione". Swoją działalność skupiło wokół niepowtarzalnych publikacji powstałych dzięki intensywnej współpracy między projektantem-redaktorem a zaproszonym artystą. Twórcze spotkania tematów i koncepcji znajdywały odbicie w autorskich propozycjach wydawniczych, pełnych gier wizualnych, kolaży i zestawień. Charakteryzuje je dopracowany projekt graficzny, spójność treści z formą oraz unikatowość książki artystycznej.

• Honza Zamojski (ur. 1981) - w 2008 roku uzyskał dyplom w Pracowni Typografii i Znaku na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Twórca projektu Outsiders Gallery (2006-2007), członek grupy artystycznej Medicine oraz Stowarzyszenia Starter. Jest artystą, kuratorem, wydawcą, grafikiem. Wszystkie te profesje połączył w założonym przez siebie wydawnictwie MORAVA, obecnie wraz z Grażyną Kulczyk prowadzi wydawnictwo Mundin.

Książki wydawnictwa MORAVA prezentowane na wystawie: - Honza Zamojski, Jak jsem potkal ďábla, we współpracy z Galerią Miejską Arsenał, 2010 - Piotr Łakomy, Dust Snow, 2010 - Jeroen Jongeleen, The Climbing of Buildings, Fences and other Opportunities, 2010 - Jérémie Egry, Réponse Floue, 2010 - Piotr Łakomy, Dust Show, 2011 - Olga Lewicka, PANORAMA. Materiały do kartografii przyszłej struktury wszechogarniającej, 2011 - David Horvitz, My Grandma's Recipes, 2011 -Honza Zamojski, Rymy jak dymy, 2011 - Robert Maciejuk, Wazony, 2011 - Agnieszka Grodzińska, Echo Park, 2011 - Uri Aran, BUS, 2011 - Honza Zamojski, Vis-à-vis en face (J'ai quinze ans), 2012 - Ilja Karilampi, Hunter in the Armchair, 2012 - Jo-ey Tang, Manual, we współpracy z Galerią Miejską Arsenał, 2012

Wędrująca Biblioteka - Wernisaż: 12 września 2014, godzina 18.00 - Wystawa: 13 września-09 listopada 2014 - kuratorka: Magdalena Mazik - Miejsce: Gdańska Galeria Güntera Grassa Godziny otwarcia galerii: wt-śr 11-17, czw.- niedz. 11.00-19.00 WSTĘP WOLNY