Moby Dick - Opera Aperta

Państwowa Galeria Sztuki zaprasza na wystawę Krzysztofa Bednarskiego - "MOBY DICK- OPERA APERTA".

Istotnym dopełnieniem wystawy są prezentowane filmy video m.in. Anny Konik i Józefa Robakowskiego, pokazujące w historycznym kontekście to zdumiewajace swą polisemantycznością dzieło.

Tytuł wystawy nawiązuje wprost do koncepcji Umberto Eco, a więc też teorii Formy Otwartej Oskara Hansena, choć jak zawsze u Bednarskiego przekornie, polemicznie...

Krzysztof M. Bednarski jest jednym z najwybitniejszych rzeźbiarzy polskich. Absolwent warszawskiej ASP, zdobywający doświadczenie pod okiem prof. Jerzego Jarnuszkiewicza i prof. Oskara Hansena, jednocześnie związany z Teatrem Laboratorium Jerzego Grotowskiego. Wielka indywidualność artystyczna i bujna osobowość. Artysta od połowy lat osiemdziesiątych mieszkający na stałe w Rzymie i jednocześnie aktywnie uczestniczący w polskim życiu artystycznym.

W 1987 roku stworzył niezwykłą rzeźbę - "Moby Dick", czyli "16 wycinków na nieskończoność", która stała się swego rodzaju manifestem artystycznym drugiej połowy lat osiemdziesiątych. Poetyckim obrazem pogoni za nieosiągalnym, kosmicznym symbolem uniwersalnego porządku, rzeźbiarską i intelektualną prowokacją. Ta praca, dziś w stałej kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi, przyniosła Bednarskiemu szerokie uznanie i ugruntowała jego pozycję w świecie. "Moby Dick" jest szczególnym modelem przestrzeni, na którym artysta wielokrotnie dokonywał daleko idących przekształceń, każdorazowo kreując go od nowa. Rzeźba stała się początkiem całego, rozłożonego na lata cyklu, w którym Bednarski dokonywał transformacji motywu łodzi - lewiatana, badał wynikające z nich relacje przestrzenne i znaczeniowe.

Początkiem i podstawą materiałową "Moby Dicka" z 1987 była pocięta skorupa łodzi. Pierwszy "Moby Dick", tak jak i następny - zrealizowany dwadzieścia jeden lat później p.t. "Moby Dick - Anima Mundi"- był instalacją, wykorzystującą gotowy obiekt, znaleziony i wyjęty z dawnego porządku. Niezależnie od tych realizacji w dużej skali in situ, w kolejnych przeobrażeniach tematu Bednarski wracał do tradycyjnego warsztatu rzeźbiarskiego. Ponad trzydzieści rzeźb odlanych w brązie możemy zobaczyć na obecnej wystawie, począwszy od niewielkich w skali modeli "Moby Dicka" o minimalistycznych i syntetycznych formach, aż do ostatnich realizacji w znacznie większej skali.

Bednarski stworzył kilka cykli powiązanych wewnętrznie: od 1989 "Maski", potem od 1996 "Sekcje" i "Powierzchnie całkowite". Szczególnie te ostatnie otworzyły pole niezwykłych doświadczeń w transformacji form, których podstawą był wyjściowy model "Moby Dicka". Ostatnie prace Bednarskiego z cyklu "MD&" to powrót do skali rzeźby - architektury i zarazem maestrii rzeźbiarskiego rzemiosła. Jest to dzieło nadal otwarte, dowodem na to są prezentowane na wystawie najnowsze realizacje tego wciąż rozwijającego się cyklu. Wystawa ukazuje tę drogę, przejście - pasaż od modeli przestrzeni do pełnej przestrzennej kreacji rzeźbiarskiej.

Biogram artysty: Krzysztof M. Bednarski Rzeźbiarz, urodzony w 1953 roku w Krakowie. Absolwent Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (1973-1978, pracownia prof. Jerzego Jarnuszkiewicza i prof. Oskara Hansena). W roku akademickim 1996/97 w zastępstwie prof. Grzegorza Kowalskiego prowadził zajęcia dydaktyczne na macierzystym wydziale. Aktywnie uprawia różne dyscypliny twórcze, niegdyś był blisko związany z teatrem Jerzego Grotowskiego, dla którego w latach 1976-1981 projektował plakaty. Od 1986 roku mieszka w Rzymie; intensywnie obecny również na polskiej scenie artystycznej.

We wczesnych pracach odnosił się do propagandy komunistycznej (Portret totalny Karola Marksa, 1978), oraz sytuacji społeczno-politycznej Polski w stanie wojennym (Victoria-Victoria, 1983, obecnie w Muzeum Narodowym w Krakowie). Najbardziej znaną jego realizacją jest instalacja rzeźbiarska Moby Dick, 1987 (obecnie w kolekcji ms2, Muzeum Sztuki w Łodzi) - swoista ikona sztuki rzeźbiarskiej ostatnich dwóch dekad XX wieku w Polsce.

Autor m.in. pomnika nagrobnego Krzysztofa Kieślowskiego (Warszawa, 1997), pomnika Incontro con Federico Fellini (Rimini, 1994), pomnika Fryderyka Chopina La note bleue (Wiedeń, 2010). Eksponował swoje dzieła na ponad stu wystawach indywidualnych, ostatnio m.in.: Moby Dick - Rzeźba, Galeria aTAK w Warszawie (2013), I coraz więcej bieli Galeria Foksal w Warszawie (2012); Prace z lat 1978-2008, Muzeum Narodowe we Wrocławiu; Thanatos polacco. Omaggio a Jerzy Grotowski, Museo Laboratorio d'Arte Contemporanea MLAC, Rzym (2009); Ku Górze - hommage à Jerzy Grotowski, Atlas Sztuki, Łódź (2009); Portret Totalny Karola Marksa (1977-2009), Muzeum Górnośląskie, Bytom; Moby Dick - Anima Mundi, Muzeum Narodowe w Szczecinie (2008); The Shadow Line / Brzeg cienia, Galeria Foksal Warszawa (2007), oraz na ponad pięciuset wystawach zbiorowych. Prace Krzysztofa M. Bednarskiego znajdują się w kolekcjach najważniejszych muzeów polskich, jak Muzeum Narodowe w Krakowie, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie, Wrocławiu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Zachęta Narodowa Galeria Sztuki w Warszawie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, kolekcje Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych w Katowicach, Lublinie, Łodzi i Wrocławiu, kolekcja Galerii Foksal, w Warszawie, w Muzeum Plakatu w Wilanowie, a także w kolekcjach zagranicznych, m. in. Collezione Giorgio Franchetti w Rzymie, Fondazione Federico Fellini w Rimini, Fondazione Morra w Neapolu, Fondazione Orestiadi w Gibellinie na Sycylii, Fondazione Mario Schifano w Rzymie, Targetti Light Art Collection we Florencji, Muzeum Sztuki w Raumie, Finlandia, Galeria Arsenał w Białymstoku, Galeria Studio w Warszawie, Muzeum ASP w Warszawie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, Fundacja Instytutu Promocji Sztuki w Warszawie, Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, Muzeum Niepodległości w Warszawie, Fundazione Vittorio Caporrella w Rzymie, Miedzynarodowa kolekcja sztuki w Certosa di San Lorenzo k.Salerno, Art/Omi Foundation, Nowy Jork oraz w licznych kolekcjach prywatnych w kraju i za granicą.

Kilkakrotnie wyróżniony stypendium MKiDN, oraz w latach 1988/1989 stypendium Rządu Włoskiego. Laureat nagrody im. Katarzyny Kobro, 2004, Nagroda Kwartalnika EXIT, 2005 oraz Złotej Sowy Polonii, Wiedeń 2012. Odznaczony Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, 2011.