Punkowo w Uchu

Zespół Dezerter powstał w maju 1981 roku w Warszawie. Pierwszy skład to Robert „Robal” Matera – gitara, voc., muzyka; Krzysiek Grabowski – perkusja, teksty i Darek „Stepa” Stepnowski – bas. Po pewnym czasie dołączył Darek „Skandal” Hajn – voc. Grupa przyjęła prowokacyjną wtedy nazwę SS-20 (były to radzieckie rakiety z głowicami nuklearnymi), a swój debiut koncertowy miała na Mokotowskiej Jesieni Muzycznej w listopadzie 1981 roku. W stanie wojennym SS-20 został zmuszony zmienić nazwę i już jako Dezerter udał się w trasę koncertową z zespołami TZN Xenna i Deuter (słynna Rock Galicja’82).

Pod koniec 1983 roku Dezerter nagrał singla dla Tonpressu - „Ku przyszłości” (4 utwory: „Ku przyszłości”, „Spytaj milicjanta”, „Szara rzeczywistość”, „Wojna głupców”), jednak brak możliwości nagrania pełnej płyty skłonił muzyków do założenia własnego miniwydawnictwa Tank Records. Jego nakładem ukazały się dwie kasety: „Jeszcze żywy człowiek” (koncert z Jarocina’84) i „Izolacja” (koncert Dezertera z Hybryd plus utwory nowofalowych zespołów radzieckich). W 1985 roku odszedł z zespołu Stepa, zastąpiony wkrótce przez Pawła Piotrowskiego. W następnym roku ze śpiewania zrezygnował Skandal (zmarł w 1995). Funkcję wokalisty ponownie przejął Robal. W 1985 roku ukazały się dwie składankowe płyty: „Fala”, na której obok m.in. utworów Siekiery, Kryzysu czy Izraela, znalazły się też utwory Dezertera - „Nie ma zagrożenia” i „Plakat” oraz „Jak punk to punk”, na której pojawiły się piosenki „Nie ma nas” i „Uległość”.

Rok 1987 przyniósł wydanie w USA przez Maximum Rock'n'Roll pierwszej długogrającej płyty Dezertera – „Underground Out Of Poland”. Dzięki operatywności ówczesnego menedżera grupy – Maćka Chmiela – w 1987 roku został nagrany pierwszy (ocenzurowany) LP „Kolaboracja”. Rok 1989 to kolejna płyta - „Kolaboracja II”, a 1990 – „Wszyscy przeciwko wszystkim” (wydana w Polsce i we Francji) oraz dwumiesięczna trasa po Szwajcarii, Niemczech, Francji, Holandii i Japonii. Dwa lata później ukazał się album „Blasfemia”, a w 1993 roku - „Jak powstrzymałem III wojnę światową” – zbiór archiwalnych nagrań Dezertera oraz cztery piosenki z udziałem Katarzyny Nosowskiej. W 1993 roku po raz kolejny nastąpiła zmiana basisty, na miejscu Pawła na krótko pojawił się Mariusz „Zyziek” Zych. Latem 1994 roku Dezerter (w składzie: Robert Matera i Krzysiek Grabowski) nagrał album „Ile procent duszy?”.

W tym samym roku powstał film o grupie pt. „Dezerter – nie ma zagrożenia” (zrealizowany przez Pawła Konnaka). Kolejna płyta zespołu, czyli „Deuter” (1995) to przypomnienie utworów formacji Deuter zaśpiewanych przez Pawła „Kelnera” Rozwadowskiego. Na basie zagrał Tony von Kinsky (zrezygnował z grania w zespole w 1999 i został zastąpiony przez Jacka Chrzanowskiego). Kolejne albumy to: „Mam kły mam pazury” (1996), „Ziemia jest płaska” (1997) i „Decydujące starcie” (2001), który po raz kolejny został nagrany w dwuosobowym składzie: Matera-Grabowski.

Rok 2002 obfitował w ciekawe koncerty, z których najważniejsza była trasa po Belgii, Holandii i Anglii z francuskim zespołem La Fraction. Największym wydarzeniem w jej trakcie stał się wspólny występ w londyńskiej Astorii dla kilku tysięcy osób. Na większości koncertów w 2002 roku gościnnie występowała Katarzyna Nosowska. W tym czasie ukazały się również kompaktowe wznowienia archiwalnych płyt zespołu. Rok 2003 to m.in. trasa koncertowa z Moskwą, a także udział w festiwalu PRL w Warszawie i Katowicach. Dezerter zagrał tam obok m.in. KSU, Armii i Kultu.

W czerwcu 2004 roku ukazała się płyta „Nielegalny zabójca czasu”. Jest to pierwsza płyta nagrana z nowym basistą Jackiem Chrzanowskim. Znalazło się na niej 14 utworów. Produkcją i organizacją nagrań zajął się sam zespół. Album był promowany jesienną trasą koncertową, na której gościem była grupa Akurat. W kwietniu 2005 roku ukazało się pierwsze DVD w historii zespołu. Płyta zawiera zapis koncertu na X Przystanku Woodstock w Kostrzynie nad Odrą. Zamieszczono na nim również wywiad z zespołem ilustrowany archiwalnymi materiałami. Wiosną 2006 roku grupa zagrała kilka koncertów w Polsce i Niemczech (Berlin, Brema, Hamburg). 24 kwietnia miał swoją premierę dwupłytowy album „Punk’s Not Jazz”, na którym zebrane zostały najpopularniejsze piosenki Dezertera. Wydawnictwo związane było z 25. urodzinami zespołu.

W kolejnych latach Dezerter prowadził głównie działalność koncertową. Wśród najważniejszych występów wymienić można: festiwale: Rock For People w Czechach (2006), Jarocin (2007), OFF Festival (2007), Węgorzewo (2008), koncerty w Edynburgu (2008), w Warszawie – akcja „Ratuj Tybet” (2008) i Berlinie (2009). W maju 2009 roku zarejestrował piosenkę „Śpiew murów” do słów Tadeusza Gajcego, która ukazała się na płycie „Gajcy” wydanej przez Muzeum Powstania Warszawskiego, przypominającej wiersze poety w aranżacjach polskich zespołów alternatywnych. W listopadzie 2009 roku grupa wystąpiła w USA (Nowy Jork i Chicago). W Nowym Jorku Dezerter był gościem festiwalu „Walc Rebeliantów: Muzyka Undergroundowa zza Żelaznej Kurtyny”, współorganizowanego przez Instytut Kultury Polskiej. Impreza, wsparta panelem dyskusyjnym z udziałem muzyków, przybliżała Amerykanom życie społeczne i kulturalne w Europie Wschodniej przed rokiem 1989.

Kolejne miesiące to praca nad nowymi piosenkami zwieńczona sesją nagraniową w lipcu i sierpniu 2010 roku. W międzyczasie zespół wystąpił na trzech ciekawych imprezach: w Toruniu w ramach festiwalu filmowego Tofifest (piosenki Dezertera pojawiły się w dwóch znakomitych polskich filmach: „Dom zły” i „Wszystko co kocham”), w Jarocinie ze specjalnym programem „Kłam TV”, a także na Puntala Rock Festival w Finlandii. Nowy album zatytułowany „Prawo do bycia idiotą” ukazał się w październiku 2010 roku i był promowany piosenkami „Jesteśmy sektą” i „Ratuj swoją duszę”. Po jesienno-wiosennej trasie koncertowej, która objęła również po raz pierwszy Dublin, Dezerter wystąpił na Seven Festival w Węgorzewie i na OFF Festivalu w Katowicach. W listopadzie 2011 ukazał się zapis słynnego występu w Jarocinie’84. Koncert „Jeszcze żywy człowiek, Jarocin’84 Live” do tej pory znany jedynie z kasety został wydany w wersji CD i LP.

Dezerter to:

Robert Matera – gitara, śpiew

Krzysiek Grabowski – perkusja, teksty

Jacek Chrzanowski – bas