Witryna Emigracji - Dariusz Stola opowie o swojej nowej książce

Dariusz Stola, Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989

Książka wyróżniona Nagrodą Historyczną „POLITYKI” 2011

W swojej monografii profesor Stola pokazuje, że faktyczne zamknięcie granic PRL-u stanowiło istotny element społecznej i ideologicznej polityki totalitarnej, realizowanej
nie tylko w Polsce, ale we wszystkich państwach bloku komunistycznego. Przez pryzmat ograniczeń emigracyjnych przedstawia wiele elementów historii PRL, ważnych dla istoty dziejów tego państwa.
PRL powstała jako państwo zamknięte, otoczone tysiącami kilometrów drutu kolczastego.
Na wyjazdy zagraniczne władze zezwalały tylko w drodze wyjątku, np. w 1952 r. paszport
na prywatny wyjazd na Zachód dostało około 50 osób. Jednak od 1956 r. polityka izolacji osłabła, rządy RFN i Izraela wytargowały zgody na masowe akcje przesiedleńcze,
a mieszkańcy PRL zaczęli coraz częściej występować o zezwolenie na emigrację lub wyjazd czasowy.
Podróże zagraniczne, najpierw w granicach bloku radzieckiego, a potem też na Zachód, stały się zjawiskiem masowym, za rządów Gierka notowano ich po 10 mln rocznie. W sumie
w latach 1949–1989 opuściło Polskę trwale ponad 2 mln ludzi, a miliony innych włączyły się w legalne i nielegalne migracje czasowe, pracując lub handlując.
Ta książka przedstawia ich historię – kim byli, dokąd zmierzali, czym się kierowali.
Na podstawie archiwów MSW i KC PZPR, wspomnień migrantów i badań socjologów prezentuje pogłębiony obraz migracji: jej przebieg i kierunki, główne czynniki i skutki,
a także politykę paszportową: jej decydentów i wykonawców, tajne zasady i narzędzia, uwarunkowania wewnętrzne i zagraniczne. Jest to pierwsza kompleksowa monografia historyczna migracji z PRL i szerzej z państw „za żelazną kurtyną”. Dariusz Stola - historyk, profesor w Instytucie Studiów Politycznych PAN i Collegium Civitas, prorektor tej uczelni, członek Ośrodka Badań nad Migracjami Uniwersytetu Warszawskiego i Komitetu Badań nad Migracjami Ludności i Polonią PAN. Wykłada historię współczesną i prowadzi badania na temat migracji międzynarodowych w XX w., zagłady Żydów i stosunków polsko-żydowskich, reżimu komunistycznego w Polsce i pamięci społecznej. Jest autorem lub współautorem 7 książek i ponad 100 artykułów naukowych. Za swe prace wielokrotnie nagradzany, a za działalność w niezależnym ruchu wydawniczym wyróżniony odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”. Był stypendystą programu Fulbrighta
i Fundacji Nauki Polskiej. Członek wielu stowarzyszeń oraz m.in. rad naukowych ISP PAN, Ośrodka Badań nad Migracjami UW, Ludwig Boltzmann Institute for European History, Domu Spotkań z Historią i Ośrodka Karta. „Witryna Emigracji” To wspólny gdyński projekt Muzeum Emigracji i Miejskiej Biblioteki Publicznej. Cykl spotkań promujących tematykę migracji w historii i współczesności Polski, Europy i Świata. Spotkania z autorami nowości na rynku wydawniczym – badaczami, dziennikarzami, literatami, także wykłady, wystawy, projekcje poświęcone różnym aspektom tych procesów, mających wielki wpływ na obraz dzisiejszej cywilizacji.