30.08.2024 13:55 0 Materiał Partnera Materiał partnera
Materiał Partnera
W ramach rozwoju Centralnego Portu Komunikacyjnego istotnym elementem będzie budowa Kolei Dużych Prędkości. Modernizacja transportu kolejowego w Polsce może przy tym obejmować liczne wywłaszczenia gruntów.
Koleje Dużych Prędkości (KDP), zgodnie z normami UIC oraz europejską dyrektywą 96/48, to system kolejowy umożliwiający osiąganie prędkości minimum 250 km/h. W Polsce linie takie obejmują zarówno nowo budowane trasy przystosowane do prędkości 250 km/h, jak i istniejące linie modernizowane do prędkości 200 km/h oraz linie dostosowane do obsługi pociągów KDP z uwzględnieniem ograniczeń terenowych czy planistycznych.
Aktualnie w Polsce wykorzystuje się szybkie pociągi Pendolino, których możliwości są jednak ograniczone przez przestarzałą infrastrukturę kolejową. Centralny Port Komunikacyjny (CPK) planuje rozbudowę sieci KDP, w tym konstrukcję nowych torów, które będą przystosowane do obsługi pociągów osiągających prędkości do 250 km/h, a w przyszłości nawet 350 km/h. Kluczowy dla spółki CPK przebieg linii kolejowych na trasie tzw. Y umożliwi szybkie połączenie planowanego megalotniska z Warszawą, Poznaniem i Wrocławiem.
Wywłaszczenia pod inwestycje publiczne, w tym kolejowe, mogą dotyczyć zarówno gruntów rolnych, jak i domów, siedzib firm czy nawet budynków instytucji. Proces wywłaszczenia i budowy nowych linii kolejowych będą nadzorować – w zależności od danej inwestycji – spółki PKP PLK S.A. oraz CPK.
Aby ułatwić pozyskiwanie terenów pod budowę KDP, spółka CPK planuje wprowadzenie Programu Dobrowolnych Nabyć na cele kolejowe. Ma on działać na zasadach podobnych do tych wdrożonych na potrzeby nabywania gruntów pod Port Solidarność. Program oferuje m.in. kupno nieruchomości za cenę ustaloną przez rzeczoznawcę majątkowego, z możliwością uzyskania dodatków finansowych (do 40% wartości nieruchomości) zależnych od rodzaju praw do nieruchomości. W sytuacjach, gdy nie dojdzie do zgody na sprzedaż, przewidziano postępowania wywłaszczeniowe na podstawie obowiązującej Ustawy o transporcie kolejowym.
W przypadku wywłaszczenia, wojewoda wydaje decyzję o lokalizacji linii kolejowej, a następnie o odszkodowaniu, które jest ustalane na podstawie wyceny rzeczoznawcy majątkowego. Osoby wywłaszczone mają prawo do dodatkowej premii za wcześniejsze wydanie i opróżnienie mienia (5% wartości odszkodowania), a właściciele zamieszkujący wywłaszczane domy mogą liczyć na zryczałtowane odszkodowanie za przeprowadzkę (10 tys. zł). W przypadku, gdy właściciel nieruchomości nie zgadza się z wysokością odszkodowania, ma prawo do odwołania się od decyzji wojewody do sądu. Proces ten może jednak wydłużyć czas uzyskania rekompensaty. Warto także zaznaczyć, że osoby, które utraciły swoje domy na skutek wywłaszczenia, mogą ubiegać się o wsparcie w znalezieniu nowego miejsca zamieszkania. Ostateczna wysokość odszkodowania zależy od wielu czynników, w tym stanu technicznego nieruchomości oraz lokalnych cen rynkowych.
