W obliczu kolejnych obchodów rocznicy ogłoszenia w Polsce stanu wojennego oraz upamiętniania ofiar tego okresu – zwłaszcza na Pomorzu – na światło dzienne wychodzą nowe dokumenty. Jeden z nich odnaleźli historycy z gdańskiego Instytutu Pamięci Narodowej.
Jak podają przedstawiciele gdańskiego oddziału IPN, podczas opracowywania akt Prokuratury Marynarki Wojennej w Gdyni została znaleziona kaseta zawierająca unikatowe nagranie ze spotkania w dniu 31 grudnia 1981 r. załogi trawlera „Regulus” (stojącego w kanadyjskim porcie Vancouver) z wicekonsulem PRL Jazerskim.
– Rozmowa była efektem wydarzeń, do jakich doszło na statku po wprowadzeniu stanu wojennego w Polsce. W dniach 24 i 29 grudnia 1981 r. zeszło ze statku sześciu rybaków, natomiast wśród pozostałej załogi panował niepokój i wzburzenie. Nagranie oddaje atmosferę spotkania, podczas którego dyplomata PRL próbujący uspokoić rybaków sloganami i propagandowym obrazem sytuacji w Polsce, musi zmierzyć się z niewygodnymi pytaniami, na które nie potrafi znaleźć odpowiedzi – wyjaśnia Jan Hlebowicz z Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku.
Jak opisuje historyk, członkowie załogi skarżą się na brak kontaktu z krajem, mówią wręcz o niszczeniu wysyłanych przez nich listów, pytają o legalność wprowadzenia stanu wojennego i jego przyczyny. Niepokoją się o rodziny i wypłaty w związku z postojem statków w portach.
– Spotkanie nie rozładowało atmosfery na „Regulusie”. Od 11 do 13 stycznia 1982 r. na statku doszło do strajku i pikietowania jednostki, o czym informował m.in. „Głos Ameryki” – dodaje przedstawiciel IPN.
Materiałami, w tym nagraniami dotyczące tego wydarzenia, dysponuje gdański oddział Instytutu Pamięci Narodowej.
