Wielka synagoga w Gdańsku była jedną z największych w tamtym czasie. Zbudowano ją w latach 1885-1887, a koszty powstania sfinansowało pięć zjednoczonych gmin reformowalnych, czyli Wrzeszcza, Winnicy, Starych Szkotów, Szopy i ul. Szerokiej.
Wielka synagoga należała dawniej do najbardziej charakterystycznych elementów architektury ówczesnego Gdańska. Wybudowana u schyłku XIX wieku przez firmę z Berlina, szybko rozpoczęła być głównym centrum kultury tutejszej społeczności żydowskiej. Uroczyste otwarcie nastąpiło 15 września 1887 roku. Wniesiono zwoje Tory ze Starej Synagogi oraz umieszczono je w Aron ha-kadesz. Następnie zapalono wieczne światło. Wszystko to miało wymiar symboliczny. Na początku XX wieku otworzono jedno z najstarszych muzeów na świecie, w którym znalazły swoje miejsce cenne eksponaty. Część z nich została przekazana przez Lessera Giełdzińskiego, czyli żydowskiego kupca, kolekcjonera dzieł sztuki. Jego zbiory zostały w znacznej części sprzedane w Berlinie w 1912 roku, reszta wywieziona do Nowego Jorku, dając początek Jewish Museum.
W synagodze odbywały się liczne koncerty, wykłady znanych naukowców i rabinów z całego świata oraz występy teatralne.
Warto przypomnieć, że ludność korzystająca z uroków tego budynku liczyła około trzy tysiące osób, co przekłada się na 2,5 procent ogólnej społeczności tego miasta. W Gdańsku istniało kilka synagog, ale żadna z nich nie była tak monumentalna oraz nowoczesna jak na tamte czasy. Częściej można było natrafić na budynki, które adaptowane były na synagogi, niż na świątynie wybudowane specjalnie na ten cel.
Synagogę wybudowano w stylu neorenesansowym. Charakterystyczną częścią była ogromna kopuła z latarnią, a także dwie mniejsze wieżyczki. Pośrodku budynku znajdowało się okno witrażowe z rozetą. Elementem charakterystycznym były żyrandole, Aron ha-kadesz, czyli arka, a nad nią tablice Dekalogu trzymane przez dwa lwy. Synagoga posiadała oświetlenie oraz elektryczne ogrzewanie.
Budynek podzielił los mieszkańców pochodzenia żydowskiego. Nie pomogły specjalne warty strzegące budynek przed bojówkami. Uchroniono go co prawda od dewastacji w czasie nocy kryształowej, jednak tuż przed rozpoczęciem II wojny światowej nazistowskie władze zdecydowały o jego rozebraniu. Organy sprzedano, trafiły do Krakowa, świeczniki natomiast do Warszawy. Ławy powędrowały do zboru ewangelickiego w nowym Porcie, zbiory biblioteki trafiły do Wilna, a rzeczy judaików wywieziono do Ameryki.
Ostatnie nabożeństwo szabatowe odbyło się 15 kwietnia 1939 roku, 2 maja rozpoczęła się rozbiórka budynku, na którym naziści umieścili napis, który w języku polskim brzmi Przybądź kochany maju i uwolnij nas od Żydów.
Obecnie na jego miejscu znajduje się gmach Teatru Szekspirowskiego, służąc w ten sposób wszystkim mieszkańcom Gdańska, część terenów jest nadal niezagospodarowana, natomiast kolejna część należy do gminy żydowskiej i UOP.
